Stemvorming

Tijdens de repetities is er veel aandacht voor gezond en volledig stemgebruik. De aanpak is per leeftijd verschillend, maar er loopt een duidelijke rode draad door alle koren heen. Jonge stemmen groeien nog, daar ga je heel anders mee om dan met stemmen die al veel rijper zijn. Het instrument is bij kinderen niet af, maar is nog in wording. Alles wat een jong kind leert op het gebied van zingen, zal de stem ook meteen vormen. Dat legt een grote verantwoordelijkheid bij de docent. Het schept tegelijkertijd ook veel mogelijkheden tot ontwikkeling. Ook jonge kinderen kunnen in het zingen al hindernissen bij zichzelf tegenkomen, hoge tonen zijn bijvoorbeeld moeilijk of er komt maar heel weinig geluid of de adem stroomt niet vanzelf of het kind kan de juiste toon niet treffen.

Spelletjes
Stemvorming bij kleine kinderen is in eerste instantie niets anders dan proberen wat hindernissen weg te halen, bij voorkeur zonder ze te benoemen, dus in de vorm van beelden en spelletjes. Dat gaat vaak heel eenvoudig door suggesties te geven voor een goeie houding bij het zingen, spelletjes om schouders of kaak te ontspannen, oefeningetjes waarbij de adem vanzelf wat lager komt zonder het woord adem maar te noemen. Kinderen leren sterk door nabootsing, dus goed voorzingen is een van de effectiefste manieren om iets aan te leren.

Plezier
De meeste kinderen hebben in zichzelf een natuurlijk gevoel voor zingen en muziek en dan is het van belang dat een kind in de koorlessen een gevoel van herkenning heeft. Wat je van buitenaf aanbiedt, moet aansluiten bij wat er van binnen bij het kind leeft, dan kunnen talenten zich ook ontwikkelen. Dit laatste geldt voor alle kinderen en de allereerste voorwaarde voor deze herkenning is Plezier. Alle kleine kinderen zingen ook graag en daar sluiten we bij aan.


Noten lezen

Naast het oefenen in het koor krijgt ieder kind ook persoonlijke aandacht. Iedere week oefent ieder kind 5 à 10 minuten met de dirigent het van blad leren zingen. Zo leren de kinderen noten lezen aan de hand van een methode die Noten Lezen heet. Ze leren daarbij alles over toonsoorten, muzieknotatie en ritme en maatsoorten. Tegelijkertijd let de dirigent op het stemgebruik en kan ze met kleine aanwijzingen individueel werken aan houding, stem, adem en muzikaliteit.

Diploma
Noten Lezen is een complete muzikale vorming in 5 oefenboeken. Na ieder oefenboek neemt de dirigent een klein examen af.

Thuis oefenen
De bedoeling is dat de kinderen thuis iedere dag de oefeningen herhalen. Dit hoeft niet meer dan 10 minuten per dag in beslag te nemen, maar het is zeer effectief. Het is vaak nodig dat ouders hun kind aanmoedigen of helpen. De bedoeling is vooral dat de kinderen zelf de tonen kunnen vinden zonder dat ze voorgespeeld of gezongen worden. Een kind krijgt gevoel voor de functies van de tonen en de afstanden ertussen. Dat komt het stemgebruik ook zeer ten goede. Als je vroeg met noten lezen begint, bijvoorbeeld op zevenjarige leeftijd, dan kan een kind op zijn twaalfde jaar net zo van blad zingen als dat het een boek leest. Als je later begint, is er nog steeds heel veel mogelijk;  het hangt ook erg van het kind af.


Beweging

Als kinderen blij zijn gaan ze vanzelf bewegen. Bij het zingen willen kinderen ook bewegen en dat versterkt het plezier.  Daarom doet de jongste groep veel zingspelletjes. Bewegen helpt het lichaam – het instrument – te leren beheersen, het los te maken en geeft energie. Dat is alle drie nodig voor zingen. Zo is de jongste groep op een eenvoudige manier bezig een heel goeie basis te leggen voor gezond stem- en ademgebruik.

Dit gaat door in de hogere groepen waar de spelletjes langzaamaan vervangen worden door andere bewegingsvormen. Bewegen blijft ook bij oudere kinderen een bron van plezier en geeft energie op de juiste manier. Het blijkt ook dat gevoel voor ritme en maat in de armen en benen zit. Door ritmes te klappen en te lopen ontwikkel je dat gevoel en kan je het toepassen in het zingen.


Repertoire

Het repertoire, de liedjes die we zingen, moet kwalitatief goede muziek zijn. Dat wil zeggen: liedjes die een weldaad voor de stem zijn en die natuurlijk stemgebruik stimuleren. Dan vinden kinderen het fijne liedjes om te zingen. De meeste volksliedjes voldoen aan die criteria. Ook moet een lied het gevoel aanspreken. Er moet iets aan te beleven zijn. We sluiten geen enkele muziekstijl  uit zolang een lied een gezond muzikaal gevoel aanspreekt. Het is daarbij van belang dat de muziek past bij de leeftijd en – voor de jongere kinderen – past bij het seizoen. Ook moeilijkere klassieke muziek is soms zeer geschikt. Daarmee kun je kinderen uitdagen.

Joik
De jongste groep zingt vaak Nederlandse volksliedjes, hoewel de kinderen ook al eenvoudige Franse, Engelse of Duitse liedjes zingen. Ook het kinderkoor zingt Nederlandstalige goed gecomponeerde liedjes bijvoorbeeld op teksten van Annie M. G. Schmidt. Ook zingt het kinderkoor liederen in vreemde talen.


In het jeugdkoor komen vele componisten en tijdsperiodes aan bod, zoals de oudere muziek van Palestrina en hedendaagse composities van Bob Chilcott. De volksmuziek komt uit veel verschillende landen, bijvoorbeeld een joik uit Finland, een danslied uit Brazilië of een liefdeslied uit Tsjechië. De jeugd van het jeugdkoor zingt dus veel in vreemde talen.


Instrumentale begeleiding

De instrumentale begeleiding is meestal piano. Toch probeert de dirigent steeds meer andere instrumenten te vinden, zoals trommels, doedelzak, cello, harp, een klein orkest, accordeon en basgitaar. Op deze manier leren de kinderen en jongeren ook samen te werken met andere musici.


Concerten en projecten

Er zijn ieder jaar minimaal twee concerten: een kerstconcert en een zomerconcert. Aan die concerten werken alle koren van de koorschool mee.

Daarnaast zijn er regelmatig extra projecten voor de leden van het kinderkoor en het jeugdkoor. Er komt bijvoorbeeld een dramadocente die gaat werken aan beweging en die de liederen in scene zet. Of er komt een componist die zijn nieuwe, voor ons gecomponeerde liederen in gaat studeren met rap en body-percussion-elementen. Of er is een uitwisseling met een koor uit het buitenland. Of we doen mee met een kinderkorenfestival.


Bij projecten hebben we soms hulp nodig van ouders voor bijvoorbeeld het begeleiden van een groep of voor het vervoeren van de kinderen.


“Zingen is de moedertaal van alle mensen”

Yehudi Menuhin (1916-1999) – Wereldberoemd Violist